Có nhiều đặc điểm chung giữa những thú nuôi ảo khác nhau, một số trong đó được sử dụng để cung cấp một cảm giác thực tế cho người dùng (ví dụ như phản ứng của vật nuôi khi "chạm vào") và một số để tăng cường lối chơi (như huấn luyện).

Giao tiếp với thú nuôi ảo

Với công nghệ làm game ngày càng tiên tiến, thú nuôi ảo hiện đại nhất không hiển thị một hộp thông báo hoặc biểu tượng để hiển thị biến số nội bộ của vật nuôi, trạng thái sức khỏe hoặc cảm xúc giống như thế hệ trước đây (như Tamagotchi). Thay vào đó, người dùng chỉ có thể hiểu được thú nuôi bằng cách thể hiện hành động, ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm của chúng. Điều này giúp cho hành vi của một con vật cưng có vẻ tự nhiên hơn là được suy tính, và nuôi dưỡng cảm giác của một mối quan hệ giữa người dùng và thú nuôi ảo.

Ý nghĩa thực tế

Nhằm cung cấp cảm giác thực tế cho người sử dụng, hầu hết thú nuôi ảo đều có trình độ nhất định của tính tự chủ và không thể đoán trước. Người dùng có thể tương tác với vật nuôi và quá trình cá nhân hoá này có thể khiến cho thú nuôi trông đặc biệt hơn. Cá nhân hoá làm tăng cảm giác về trách nhiệm đối với thú cưng cho người sử dụng.[6][7] Ví dụ, nếu một Tamagotchi không sử dụng trong thời gian đủ dài thì nó sẽ "chết".

Tính tương tác

Nhằm gia tăng tính cá nhân của người dùng kèm theo thú cưng, vật nuôi tương tác với người sử dụng. Tính tương tác có thể được phân thành hai loại: ngắn hạn và dài hạn.

Tương tác ngắn hạn bao gồm sự tương tác trực tiếp hoặc hành động với phản ứng từ thú cưng. Ví dụ: "chạm" vào một con thú nuôi với trỏ chuột và vật nuôi sẽ đưa ra một phản ứng trực tiếp tới "việc va chạm".

Tương tác dài hạn bao gồm hành động có ảnh hưởng đến sự phát triển, hành vi hoặc tuổi thọ của vật nuôi. Ví dụ, đào tạo một con thú cưng có thể có tác dụng tốt về hành vi của nó. Tương tác dài hạn khá là quan trọng đối với một cảm giác thực tế là người dùng sẽ nghĩ rằng anh ta có một số ảnh hưởng lâu dài đối với thú cưng của mình.

Hai loại tương tác thường được kết hợp. Huấn luyện (tương tác dài hạn) có thể xảy ra thông qua việc tiếp tục tương tác ngắn hạn. Tương tự như vậy, chơi đùa với vật nuôi (tương tác ngắn hạn) có thể, nếu tiếp tục trong thời gian dài, khiến cho thú cưng lạc quan hơn.

Ví dụ về các tính năng phổ biến

1. Phản ứng gọi
2. Phản ứng chạm
3. Huấn luyện thú nuôi
4. Chơi đùa với thú nuôi
5. Mặc quần áo cho thú nuôi
6. Thi đấu hoặc thử thách giữa các thú nuôi
7. Gặp gỡ thú nuôi khác
8. Phàn nàn khi nó cần được chăm sóc